Urkunde 1268 September 10: Unterschied zwischen den Versionen
| Zeile 7: | Zeile 7: | ||
<blockquote> | <blockquote> | ||
Postmodum vero nobis, videlicet Susatiensibus, Tremoniensibus, Osnaburgensibus, Lippensibus civibus, in civitate Monasteriensi anno Domini M.CC. LXVIII. feria secunda post nativitatem beate Marie virginis convenientibus, cum civitate Monasteriensi unanimiter decrevimus, quod compromissum et confederatio supradicta procedet hoc modo; videlicet quod domini, nobiles terre, ministeriales nostrarum civitatum et quilibet alter in iure sibi competenti ac debito permanebit. Preterea si aliquis dominorum predictarum civitatum nostrarum aliquam earundem iniuriose inpugnare vel indebite opprimere voluerit, quatuor alie civitates prenotate dominum illius civitatis, oppressorem scilicet, nunciis et literis (suis ydoneis attente monebunt, ut ab indebita) molestatione (huiusmodi civitatis conquiescens) amicabilia placita sive iusticiam recipiat ab eadem. Si vero idem dominus tali(ter commonitus, ab huiusmodo indebita) molestatione desistere noluerit, relique nostre civitates, pulsata ad hoc campana prout moris existit, (sub) obtentu vite et bonorum talem prohibitionem publice facient, quod nullus eidem domino seu promotoribus et adiutoribus suis in hac parte nichil penitus mutuabit vel vendet, seu ipsum vel ipsos in aliqua parte promovebit. Insuper quamdiu eadem civitas domino suo supradicto in iure suo secundum aliarum nostrarum civitatum consilium obtemperare voluerit, dominusque eiusdem civitatis iure suo contentus esse noluerit, relique civitates nostre illam civitatem, omni dolo malo excluso, in quantum salvo honore suo facere poterunt fideliter promovebant. Nec, eadem cum domino suo durante discordia, relique nostre civitates eiusdem civitatis domino et auxiliantibus suis de debitis suis, que idem dominus et auxiliatores sui nobis debent, aliquas inducias dabimus ullo modo. Preterea quicunque aliquem ex nobis captivaverit seu spoliaverit, et in confinio reliquarum civitatum nostrarum se receperit, postquam illi civitati, cui huiusmodi malefactor proximior fuit, ab ea civitate, que dampnum passa est, denunciatur, extunc huiusmodi civitas, cai denunciatio facta fuerit, bona fide ad hoc quocunque modo laboravit, et etiam pecuniam, si aliter fieri vel obtineri non potuerit, pro eis promittet, quod idem malefactor seu predones captiventur, et in morte vel in vita illi civitati, cui dampnum illatum est, presententur. Et quicquid sive quantum hoc constiterit, illa civitas, occasione cuius factum sive procuratum fuit, hoc refundet sive compensabit, huiusque captivitatis civitas procuratrix captivos vivos sive mortuos tam diu detinebit, quousque alia civitas, quam specialiter tangit hoc negocium, illi civitati occurrere possit in aliquo loco, captivum vel captivos prenotatos libere receptura. Item si aliquis civium nostrarum civitatum captivatus fuerit, sive bona alicuius ablata fuerint, et super aliquod castrum adductus vel adducta fuerint, civitas illi (castro) proxima litteris suis monebit dominum illius castri vel etiam castellanos, si idem castrum dominum non habeat, quod captivus sive captivi vel etiam bona accepta super iusta placita liberentur vel restituantur. cum civitas illa parata debeat esse stare iuri, nec captivum vel bona spoliata a se dimittant, quamdiu ipsi ab ipsa civitate iusticie plenitudinem poterunt obtinere. Et si eadem civitas taliter scribendo non profecerit, cetere civitates eundem tenorem illius castri domino seu castellanis transcribere non omittent. Et si nec sic relique civitates scribendo proficient, eiusdem castri domino seu castellanis et eisdem auxiliantibus eedem civitates cuiuslibet motui contractnm et quamlibet promotionem penitus denegabunt. Insuper si omnis monitio ac prohibitio prenotata non profuerit, illa civitas, que dampnum passa est, extunc malefactores sive predones proscribet, et proscriptionem huiusmodi se fecisse ceteris civitatibus per suas patentes litteras intimabitur, iidem quoque | Postmodum vero nobis, videlicet Susatiensibus, Tremoniensibus, Osnaburgensibus, Lippensibus civibus, in civitate Monasteriensi anno Domini M.CC. LXVIII. feria secunda post nativitatem beate Marie virginis convenientibus, cum civitate Monasteriensi unanimiter decrevimus, quod compromissum et confederatio supradicta procedet hoc modo; videlicet quod domini, nobiles terre, ministeriales nostrarum civitatum et quilibet alter in iure sibi competenti ac debito permanebit. Preterea si aliquis dominorum predictarum civitatum nostrarum aliquam earundem iniuriose inpugnare vel indebite opprimere voluerit, quatuor alie civitates prenotate dominum illius civitatis, oppressorem scilicet, nunciis et literis (suis ydoneis attente monebunt, ut ab indebita) molestatione (huiusmodi civitatis conquiescens) amicabilia placita sive iusticiam recipiat ab eadem. Si vero idem dominus tali(ter commonitus, ab huiusmodo indebita) molestatione desistere noluerit, relique nostre civitates, pulsata ad hoc campana prout moris existit, (sub) obtentu vite et bonorum talem prohibitionem publice facient, quod nullus eidem domino seu promotoribus et adiutoribus suis in hac parte nichil penitus mutuabit vel vendet, seu ipsum vel ipsos in aliqua parte promovebit. Insuper quamdiu eadem civitas domino suo supradicto in iure suo secundum aliarum nostrarum civitatum consilium obtemperare voluerit, dominusque eiusdem civitatis iure suo contentus esse noluerit, relique civitates nostre illam civitatem, omni dolo malo excluso, in quantum salvo honore suo facere poterunt fideliter promovebant. Nec, eadem cum domino suo durante discordia, relique nostre civitates eiusdem civitatis domino et auxiliantibus suis de debitis suis, que idem dominus et auxiliatores sui nobis debent, aliquas inducias dabimus ullo modo. Preterea quicunque aliquem ex nobis captivaverit seu spoliaverit, et in confinio reliquarum civitatum nostrarum se receperit, postquam illi civitati, cui huiusmodi malefactor proximior fuit, ab ea civitate, que dampnum passa est, denunciatur, extunc huiusmodi civitas, cai denunciatio facta fuerit, bona fide ad hoc quocunque modo laboravit, et etiam pecuniam, si aliter fieri vel obtineri non potuerit, pro eis promittet, quod idem malefactor seu predones captiventur, et in morte vel in vita illi civitati, cui dampnum illatum est, presententur. Et quicquid sive quantum hoc constiterit, illa civitas, occasione cuius factum sive procuratum fuit, hoc refundet sive compensabit, huiusque captivitatis civitas procuratrix captivos vivos sive mortuos tam diu detinebit, quousque alia civitas, quam specialiter tangit hoc negocium, illi civitati occurrere possit in aliquo loco, captivum vel captivos prenotatos libere receptura. Item si aliquis civium nostrarum civitatum captivatus fuerit, sive bona alicuius ablata fuerint, et super aliquod castrum adductus vel adducta fuerint, civitas illi (castro) proxima litteris suis monebit dominum illius castri vel etiam castellanos, si idem castrum dominum non habeat, quod captivus sive captivi vel etiam bona accepta super iusta placita liberentur vel restituantur. cum civitas illa parata debeat esse stare iuri, nec captivum vel bona spoliata a se dimittant, quamdiu ipsi ab ipsa civitate iusticie plenitudinem poterunt obtinere. Et si eadem civitas taliter scribendo non profecerit, cetere civitates eundem tenorem illius castri domino seu castellanis transcribere non omittent. Et si nec sic relique civitates scribendo proficient, eiusdem castri domino seu castellanis et eisdem auxiliantibus eedem civitates cuiuslibet motui contractnm et quamlibet promotionem penitus denegabunt. Insuper si omnis monitio ac prohibitio prenotata non profuerit, illa civitas, que dampnum passa est, extunc malefactores sive predones proscribet, et proscriptionem huiusmodi se fecisse ceteris civitatibus per suas patentes litteras intimabitur, iidem quoque malefactores seu predones ab eisdem civitatibus pro proscriptis et exlegibus habebuntur. Preterea si principalis actor aliquem ex malefactoribus seu predonibus in aliqua nostrarum civitatum quocunque modo arrestare vel detinere potuerit, nos ei omnem nostre civitatis iusticiam sicut uni nostrorum concivium procurabimus exhiberi. Licitumque sit cuilibet principalis actoris amico, malefactores seu predones huiusmodi in qualibet nostrarum civitatum arrestare vel detinere, quousque capitalis actor supervenire potuerit, causam ipsius prosecuturus. Item si duas ex civitatibus nostris ad invicem dissentire contigerit, relique civitates de hoc se interponent ipsamque discordiam in amicitia vel in iure concordabunt. Insuper si aliquis ex civibus unius civitatis contra civem alterius civitatis causam habuerit, actor transmittetur in civitatem aliam, in qua reus facit residentiam. Que civitas actori secundum ius suum, prout suo concivi faceret, iusticiam procurabit plenius exhiberi. Item si, quod absit, quandocunque nostre civitates ad habendum colloquium conveniunt, aliquis ex nuntiis nostrarum civitatum captivatus fuerit, hoc omnes nostre civitates sibi equaliter attrahent et unanimiter vindicabunt. Preterea si aliqua nostrarum civitatum aliquem ex prescriptis articulis violaverit, illa civitas, que aliquem premissorum articulorum violaverit, quotienscumque hoc fecerit tociens centum marchas solvet, inter reliquas civitates nostras equaliter dividendas, confederatione ac promissione huiusmodi nichilominus in suo robore permanente. Item si civitates nostre prelibate ad habendum colloquium pro tempore aliquando convenire decreverint, et aliqua ex nobis ad diem et locum condictum non accesserit, penam predictam videlicet centum marcharum committet, nisi nuntius eiusdem civitatis cum litteris suis patentibus. habens plenum mandatum iurandi in animas scabinorum civitatis eiusdem, pro ipsa comparendo iuret, quod propter legitimum metum, qui potest cadere in constantem, (eadem civitas) nuncios suos ydoneos ad diem et locum condictum observandum minime poterat destinare. In cuius testimonium presentem paginam nostrarum civitatum sigillis communivimus. Datum die et loco ut supra. | ||
</blockquote> | </blockquote> | ||
Version vom 12. August 2025, 17:16 Uhr
Die Ausdehnung des Bündnisses der Städte Münster, Dortmund, Soest und Lippstadt aus dem Jahr 1253 auf die Stadt Osnabrück wird am 10. September 1268 urkundlich festgehalten .
Wortlaut
Die Urkunde wird nach WUB III (S. 423-424) zitiert [1]
Postmodum vero nobis, videlicet Susatiensibus, Tremoniensibus, Osnaburgensibus, Lippensibus civibus, in civitate Monasteriensi anno Domini M.CC. LXVIII. feria secunda post nativitatem beate Marie virginis convenientibus, cum civitate Monasteriensi unanimiter decrevimus, quod compromissum et confederatio supradicta procedet hoc modo; videlicet quod domini, nobiles terre, ministeriales nostrarum civitatum et quilibet alter in iure sibi competenti ac debito permanebit. Preterea si aliquis dominorum predictarum civitatum nostrarum aliquam earundem iniuriose inpugnare vel indebite opprimere voluerit, quatuor alie civitates prenotate dominum illius civitatis, oppressorem scilicet, nunciis et literis (suis ydoneis attente monebunt, ut ab indebita) molestatione (huiusmodi civitatis conquiescens) amicabilia placita sive iusticiam recipiat ab eadem. Si vero idem dominus tali(ter commonitus, ab huiusmodo indebita) molestatione desistere noluerit, relique nostre civitates, pulsata ad hoc campana prout moris existit, (sub) obtentu vite et bonorum talem prohibitionem publice facient, quod nullus eidem domino seu promotoribus et adiutoribus suis in hac parte nichil penitus mutuabit vel vendet, seu ipsum vel ipsos in aliqua parte promovebit. Insuper quamdiu eadem civitas domino suo supradicto in iure suo secundum aliarum nostrarum civitatum consilium obtemperare voluerit, dominusque eiusdem civitatis iure suo contentus esse noluerit, relique civitates nostre illam civitatem, omni dolo malo excluso, in quantum salvo honore suo facere poterunt fideliter promovebant. Nec, eadem cum domino suo durante discordia, relique nostre civitates eiusdem civitatis domino et auxiliantibus suis de debitis suis, que idem dominus et auxiliatores sui nobis debent, aliquas inducias dabimus ullo modo. Preterea quicunque aliquem ex nobis captivaverit seu spoliaverit, et in confinio reliquarum civitatum nostrarum se receperit, postquam illi civitati, cui huiusmodi malefactor proximior fuit, ab ea civitate, que dampnum passa est, denunciatur, extunc huiusmodi civitas, cai denunciatio facta fuerit, bona fide ad hoc quocunque modo laboravit, et etiam pecuniam, si aliter fieri vel obtineri non potuerit, pro eis promittet, quod idem malefactor seu predones captiventur, et in morte vel in vita illi civitati, cui dampnum illatum est, presententur. Et quicquid sive quantum hoc constiterit, illa civitas, occasione cuius factum sive procuratum fuit, hoc refundet sive compensabit, huiusque captivitatis civitas procuratrix captivos vivos sive mortuos tam diu detinebit, quousque alia civitas, quam specialiter tangit hoc negocium, illi civitati occurrere possit in aliquo loco, captivum vel captivos prenotatos libere receptura. Item si aliquis civium nostrarum civitatum captivatus fuerit, sive bona alicuius ablata fuerint, et super aliquod castrum adductus vel adducta fuerint, civitas illi (castro) proxima litteris suis monebit dominum illius castri vel etiam castellanos, si idem castrum dominum non habeat, quod captivus sive captivi vel etiam bona accepta super iusta placita liberentur vel restituantur. cum civitas illa parata debeat esse stare iuri, nec captivum vel bona spoliata a se dimittant, quamdiu ipsi ab ipsa civitate iusticie plenitudinem poterunt obtinere. Et si eadem civitas taliter scribendo non profecerit, cetere civitates eundem tenorem illius castri domino seu castellanis transcribere non omittent. Et si nec sic relique civitates scribendo proficient, eiusdem castri domino seu castellanis et eisdem auxiliantibus eedem civitates cuiuslibet motui contractnm et quamlibet promotionem penitus denegabunt. Insuper si omnis monitio ac prohibitio prenotata non profuerit, illa civitas, que dampnum passa est, extunc malefactores sive predones proscribet, et proscriptionem huiusmodi se fecisse ceteris civitatibus per suas patentes litteras intimabitur, iidem quoque malefactores seu predones ab eisdem civitatibus pro proscriptis et exlegibus habebuntur. Preterea si principalis actor aliquem ex malefactoribus seu predonibus in aliqua nostrarum civitatum quocunque modo arrestare vel detinere potuerit, nos ei omnem nostre civitatis iusticiam sicut uni nostrorum concivium procurabimus exhiberi. Licitumque sit cuilibet principalis actoris amico, malefactores seu predones huiusmodi in qualibet nostrarum civitatum arrestare vel detinere, quousque capitalis actor supervenire potuerit, causam ipsius prosecuturus. Item si duas ex civitatibus nostris ad invicem dissentire contigerit, relique civitates de hoc se interponent ipsamque discordiam in amicitia vel in iure concordabunt. Insuper si aliquis ex civibus unius civitatis contra civem alterius civitatis causam habuerit, actor transmittetur in civitatem aliam, in qua reus facit residentiam. Que civitas actori secundum ius suum, prout suo concivi faceret, iusticiam procurabit plenius exhiberi. Item si, quod absit, quandocunque nostre civitates ad habendum colloquium conveniunt, aliquis ex nuntiis nostrarum civitatum captivatus fuerit, hoc omnes nostre civitates sibi equaliter attrahent et unanimiter vindicabunt. Preterea si aliqua nostrarum civitatum aliquem ex prescriptis articulis violaverit, illa civitas, que aliquem premissorum articulorum violaverit, quotienscumque hoc fecerit tociens centum marchas solvet, inter reliquas civitates nostras equaliter dividendas, confederatione ac promissione huiusmodi nichilominus in suo robore permanente. Item si civitates nostre prelibate ad habendum colloquium pro tempore aliquando convenire decreverint, et aliqua ex nobis ad diem et locum condictum non accesserit, penam predictam videlicet centum marcharum committet, nisi nuntius eiusdem civitatis cum litteris suis patentibus. habens plenum mandatum iurandi in animas scabinorum civitatis eiusdem, pro ipsa comparendo iuret, quod propter legitimum metum, qui potest cadere in constantem, (eadem civitas) nuncios suos ydoneos ad diem et locum condictum observandum minime poterat destinare. In cuius testimonium presentem paginam nostrarum civitatum sigillis communivimus. Datum die et loco ut supra.
Übersetzung
[in Arbeit]
Siegel
Die Urkunde ist mit den halb zerstörten Siegeln der Städte Dortmund, Hamm und Osnabrück versehen, die anderen Siegel sind abgefallen.
Standort
Stadtarchiv Lippstadt [2]
Bemerkungen
Durch das Anhängen des Siegels der Stadt Hamm ist dokumentiert, dass die Stadt zwischen 1253 und 1268 dem Städtebündnis beigetreten sein muss.
Literatur
- Westfälisches Urkundenbuch. Band 3. Die Urkunden des Bisthums Münster von 1201-1300. Münster 1871